Salih Bahtiyar
  Balıkçılık Savaşları
 

BALIKÇILIK SAVAŞLARI

 

İkinci Dünya Savaşı sonrasında (savaş süresince avlanmamış balık stoklarının) balık avcılığı çok bereketliydi. Savaştan sonra, savaş öncesi alanlarda avlanan ülkeler yeniden, daha büyük, daha hızlı ve güçlü teknelerle avcılığa başladılar. Ancak 1944’te bağımsızlığına kavuşan İzlanda 1901’de imzalanmış olan Anglo-Danimarka Konvansiyonunca konulmuş olan kıyıdan 3 deniz mili açığına kadar olan hükümranlık sınırını geçersiz saydı.


İki yıllık geçiş süresinden sonra İzlanda hükümranlık alanını 1950’de 4 deniz miline çıkardı. 1954-1957 döneminde İzlanda sularındaki avın %16 oranında azalması kıyısal hükümranlık sınırının 1958’de 12 deniz miline çıkartılmasına yol açtı. Bu gelişmeyi İngiltere nota vererek protesto etmiş ve bu gerginlik süreci morina savaşları "Cod Wars" adıyla basında yer bulmuştur. İspanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Danimarka ve Fed. Almanya İngiltere’ye destek vermişlerdir.

Ağustos 1958’de İngiltere hariç diğer ülkelerin balıkçılık gemileri 12 deniz mili sınırının dışına çıkmışlardır. İngiltere bölgeye savaş gemileri sevk etmişse de 1961’de 12 deniz mili sınırını kabul etmiştir.


On yıl sonra 1971’de İzlanda denize doğru olan ilgi ve alaka kuşağını 1972’den geçerli olmak üzere 50 deniz miline çıkartmıştır. AB üyesi İngiltere ve Fed. Almanya durumu protesto ederek uluslararası mahkemeye başvurmak istemişlerse de İzlanda alınacak mahkeme kararına uymayacağını duyurmuştur.

Bu ikinci savaş kısa süreli olmakla birlikte ilkinden çok tehlikeliydi. Çünkü İzlanda sahil güvenlik teşkilatını geçen sürede güçlendirmişti. İzlanda ayrıca dip trol ağını çeken teknelerin çelik tellerini kesme tekniğini geliştirmişti ki bu yolla bir yıllık gerginlik ve savaş süresince 69’u İngiltere ve 15’i Fed. Almanya olmak üzere toplam 84 trol teknesine ait ağın denizde kalmasına yol açmıştır.

İngiltere bu kez bölgeye İzlanda gemilerini engellemek ve kendi balıkçı gemilerini korumak ve tellerin kesilmesini önlemek için römorkör tekne sevk etmiştir. Ancak 1973’te İzlanda sahil güvenliği ateş açmıştır. İngiltere bu kez savaş gemilerini bölgeye göndermiştir. İzlanda karşılık olarak İngiltere’nin NATO çerçevesindeki uçuşlarına yasak koyarak cevap vermiştir.

Elli deniz millik sınıra rağmen İzlanda sularındaki balık miktarı azalınca hükümranlık kuşağı 1975’te İzlanda tarafından bir kez daha artırılarak 200 deniz miline çıkartılmıştır. Böylece İngiltere ve Fed. Almanya İzlanda ile bir kez daha savaşır duruma gelmişlerdir ki bu da hafızalara üçüncü balık savaşı olarak yerleşmiştir. İzlanda’nın 200 deniz millik sınırının genel kabul görmesi üzerine birçok ülke 200 deniz millik kuşağı kendi ilgi alanı olarak ilan etmiştir.

Kaynak: ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Yayınları
Katkılarından dolayı teşekkürlerimizle.

Bunlar da ilginizi çekebilir
 Trol-Gırgır-Parakete Nedir?
 Balıklarda Yaşama, Büyüme ve Ölüm
 Mersin Balığı Üretimi
 Balıkçılığın Etkileri 
 
İstilacı Balık Türleri ve Hayat Stratejileri
 İçsularımızdaki İstilacı Türler Ve Biyolojik Çeşitliliğe Etkileri
 Deniz Ürünlerimizin Azalış Sebepleri
 
Akdeniz için IUCN Kırmızı Liste
 Türkiye Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Yem Sektörü
 
Balık Üretiminden Kaynaklanan Kirlilik Ve Çözüm Yolları
 
Deniz Kültür Balıkçılığının Çevresel Riskleri



 
 
  Spor Spor