Salih Bahtiyar
  Yapay Yemler - Sahteler
 


YAPAY YEMLER, SAHTELER
Yapay yemler, bir avlanma yöntemi tercihidir.
Yırtıcı ve etobur balıkların avında yaygın kullanım alanı bulan avlanma araçlarıdır.
Balığın ilgisini çekerek tahrik etme esasına göre görev yaparlar.

Rapala, Mepps, Toby Kaşık, Sahte Balık, Sinek, Silikon Sahte, Suni Balık gibi çeşitli adlarla bilinirler. Fabrikasyon üretimin yanında, kişisel el yapımı sahte yemler de kullanılmaktadır.

Yapay yemlerin doğal yemlere göre avantajları nelerdir?
• Yemin bozulmasını önleme, saklama koşulları kaygısı olmaması,
Yem bulmak için doğal ortamda çaba gerektirmemesi, kolay bulunur olması,
Yem amacıyla habitattaki canlıların tüketilmesine gerek bırakmaması,
Bilinsiz avcılıkla, ekolojik zararlı yemlerin kullanılmasına engel olması,
Avlakta tek noktaya bağımlı kalmayı ortadan kaldırıp, gezici avcılığa olanak tanıması,
Balığın aktif hale gelmesi ve doğal yemi görmesi için bekleme zamanını ortadan kaldırması,

Ve en önemli üstünlüğü; Pasif balığı tahrik ederek ilgisini çekip aktif hale getirmesidir.

Dezavantajları Nelerdir?
Avcılığa uygun tip ve renklerin bulunması için çok çeşitlilik gerektirmesi, bu yüzden ekonomik külfet getirmesi.
Tekniğin öğrenilmesi, uygulanması için deneyimler gerektiğinden fazla zamana ihtiyaç duyulması,
Sürekli efor ve hareketilik gerektirmesi.

Balıkların beslenme ihtiyaçları için saklandıkları, dinlendikleri yerlerden ayrılıp, gezinmesi gerekmektedir. Beslenme amacıyla gezinen balığa Aktif Balık, beslenme için gezinmeyen, dinlenme veya saklanma modundaki balıklara ise Pasif Balık diyoruz.

Bir de bunların yanında, bazı yırtıcı türlerin karakterleri itibariyle, uygun noktalarda saklanarak pasif balık modunda, ama yakınına gelecek yemlere saldırmaya hazır bekleme modu vardır.

Doğal yemler kullanıldığında, balığın yeme ilgi göstermesi için Aktif Balık konumunda olması gerekmektedir.
Yapay yemler, at-çek yöntemiyle kullanıldıklarında geniş bir alanı tarayarak çekilirler. Bu esnada Pasif balığın yapay yemi görmesi, tahrik olması ve onu elde etmek için aktif hale geçerek atak yapmasını sağlarlar.

Yapay Yem Seçimi
Yem seçimine etki eden faktörleri sırasıyla gözden geçirelim.

Derinlik
Derinlik yapay yem seçiminde önemli ve ana faktördür. Derinlik faktörüne bağlı olarak, yapay yemler
3 kategoride sınıflandırılır;
1. Yüzeyde,
2. Yüzeyin altında (yüzeyin hemen altında veya orta derinlikte),
3. Dipte görev yapan.

Genelde, yapay yemlerin ambalajlarında hangi derinliklerde kullanılabileceği belirtilir.

İlkbaharda, balık sığ kıyılara yem aramaya geldiğinden yüzeyde görev yapan,
Yazın, balık serin suları tercih ettiğinden dipte görev yapan,
Sonbaharda, sığ sulara dönme eğiliminde olduğundan yüzeyde veya yüzey altında görev yapan yapay yemler etkilidir.

Balık Etkinlik Seviyesi
Balık etkinlik seviyesi yem büyüklüğünü, yemi çekme hızını ve aksiyonunu etkiler.
Soğuk hava cephelerinde ve soğuk sularda balığın aktivitesi yavaşlar. Bu dönemlerde küçük yemler tercih etmek ve yemleri daha yavaş bir aksiyonda kullanmak gerekir.
Sıcak sularda balığın metabolizması daha aktiftir. Bu dönemlerde hızlı aksiyon verilen ya da hızlı çekilen her türlü yapay balık, kaşık, jig ve yumuşak yemler etkilidir.

Renkler, Işık ve Su Berraklığı
Balıkların sudaki görme duyuları hakkında yapılan araştırmalarda aşağı ve geri hariç, gözlerinin çok geniş bir görüş vizyonuna sahip olduğu, birçok yırtıcı balığın renkleri çok net ayırdığı gözlenmiştir.

Suda görüş karadakine göre farklılıklar taşır. Su bir renk filtresi gibi görev yapar. Derine indikçe ve bulanık sularda bu etki daha da artar ve renklerin canlılığı azalır. Renklerin sualtında derinliğe göre görünme yüzdesi aşağıdaki tabloda olduğu gibidir.

Renk

 

 

 

Kırmızı

6.5

.4

.25

Turuncu

50

25

12

Sarı

73

53

40

Yeşil

88

78

69

Teorik olarak, berrak sularda açık renkler, bulutlu havalarda, bulanık ya da melez(yarı bulanık) sularda florasan (ışınırlığı yüksek) renklerin kullanılması öngörülmektedir. Ancak, teoriler bazen klişe olarak kalabilmektedir. Çünkü, bazı koyu renklerin kapalı havalarda bazı balık türleri tarafından tercih edilmesi ve yemin başarılı olmasının nedeni henüz açıklanamamıştır.

"Bu yapay yem şu balık içindir" diye bir sabit belirtmek ne kadar doğru?
Bir yapay yem, hem tuzlu hem de tatlısuda farklı tür balıklarında avında başarılı olabilir, olmaktadır.

Örneğin; Bir silikon yem, denizde Levrek avında başarılı olurken, aynı yem tatlısuda Sudak, Tatlısu Levreği gibi balıkların avında da aynı başarıyı gösterebiliyor. Bu defalarca gözlemlenmiştir.

Bir Toby kaşık denizde Lüfer, Levrek avında çok başarılı iken, tatlısuda da Alabalık veya tatlısu Levreği avında çok başarılı av vermektedir.

Verdiğimiz örneklerle varmaya çalıştığımız sonuç şudur; Her ne kadar çeşitli markalar altında, çok değişik tip ve renkte ve hangi tür balıklarda kullanılacağı belirtilmiş yapay yemler satılıyorsa da  "bir yapay yemin, yalnızca bir balığa özgüymüş gibi sabitlemenin çok da geçerli olmadığı" anlatılmaya çalışmaktır.

Anlatılanlar toparlanırsa, yapay seçiminde önce hedef türe karar verilip, piyasada o tür için kullanılırlığı belirtilmiş yapayları almak gerekecektir. Bundan sonrası kişisel deneyim ve gözlemlerle başka türler üzerinde de denemeye kalıyor.

Kullanımlar esnasında su koşulları (berraklık, su ısısı) ve günün ışık koşullarına uygun renk, tip ve görev yapması istenen derinliğe göre model kullanılması ve çekme tekniği (takıma aksiyon verilmesi, çekme hızı) deneyim ve uygulamaların sonucunda öğrenilmektedir.

Gözlemler ve uzun deneyimlerlele kişisel olarak elde ettiğimiz izlenimi paylaşmadan geçmeyelim. Avcılıkta gerçeğine birebir benzer üretilmiş yapay yemlerle başarısız avlar yapıldığı, doğal yemlerin fiziki görünümleriyle alakası olmayan şekillerdeki yapay yemlerle çok başarılı avlar yapıldığı gözlemlenmiştir.

Bundan çıkardığımız şudur;
"Yapay yem kullanımında önemli olan, insan gözüyle yemin nasıl göründüğü değil, balığın kafasında yemi ne şekilde canlandırdığı ve ona saldırdığıdır."

Bunları söylerken, yanlış kanaatler uyandırmaktan da kaçmak gerekir.
Orijinal görünümlü, birçok model yapay yemle de başarılı avlar yapılmaktadır. 

  
 
Kaşıklar




Metal kaşıklar; İlk kez 1840 yılında yapılmış, kaçan bir yaralı balık görüntüsünde yalpalamalar yapan, parlak yansımalar yayan, basit içbükey tasarımlı ve çok kullanışlı, Demir, Bakır, Pirinç, Krom, Kurşun, Tungsten, Çinko gibi çeşitli metallarden yapılmış tahrik unsurlu yapay yemlerdir.

Çeşitli renk ve şekillerde, tek veya çoklu kancalı, yeterli uzaklığa atılabilecek ağırlıklarda ve boyutlarda imal edilmişlerdir. İçbükeyliği arttıkça yalpalaması da artar.

Ağır kaşıklar daha kolay uzak mesafelere atılabildiği için tercih edilebilir. Ancak, fazla ağırlığın olumsuzluğu kaşığın aksiyonlarını azaltmasıdır.

Kaşıklar, çok çeşitli tip ve renklerde üretilmişlerdir. Şekil ve renklerindeki tasarımlar her zaman isabetli olmayabilmektedir. Kaşık seçiminde sağlıklı yöntem, avda kullanarak uygun olanları bulmaktır.

Balığın kaşığa atak yapmasında; kaşığa aksiyon verme tekniği, çekme hızı, misina kalınlığı, günün saatleri, mevsim, suyun berrak veya bulanık olması, rüzgar, akıntılar, derinliğe göre görülebilecek uygun rengi bulma faktörleri etkili olur. 

Aynı renk ve aynı şekilde (Tek Model) kaşıkların aynı avlak ve noktalarda ısrarla kullanılması, balıkların kullanılan yapay yeme aşina ve tehlikesini kavrama olumsuzluğuna neden olabilir.

  
Rapala Türleri
(Yapay Balıklar)





Rapala
ünlü bir yapay balık üreticisinin markasıdır. Yapay balık konusunda ilkleri ve başarılarıyla ünlenmiş ve bu tür balıkların markasıyla anılmasına neden olmuştur.

Rapala türü yapay balıklar, hem tuzlu ve hem de tatlı suda, kıyıdan ve tekneden at-çek ya da sürükleme yöntemiyle kullanılırlar.
 
Çok çeşitli tip ve göz alıcı renklerde, aslına çok yakın ya da benzer dış görünümlü, tek veya çok noktasından kancalı, suda istenilen derinlikte görev yapabilmesi amacıyla; dipten, yüzey altından ve yüzeyden çekilebilecek şekilde tasarlanmış modelleri vardır.

Önceleri ahşap maddelerden yapılırken, şimdilerde modern sahte balıklar içi boş ve kalıplanmış plastikten yapılmaktadır.

Dikkat çekmesi için ses yayan, titreme aksiyonlu, suda zigzag çizen, zıplayan (Popper) modeller üretilmiştir.  Fabrikasyon üretimler dışında, el yapımı yapay balıklar da kullanılmaktadır.

Döner Kaşıklar
(Mepps)


  

Üretici bir markanın (Mepps) adıyla özdeşleşmiş ve anılır olduğundan dolayı balıkçılar arasında adı Mepps olarak geçer.

Düz bir tel ya da yapay yeme bir veya 2 metal bıçak takılmasıyla oluşurlar. Telin alt ucunda bir 3 lü kanca bulunur. Atılabilmeleri için baş kısmına ya da ortadaki tel kısmına ağırlıklar verilmiştir. Metal bıçak boyutuna göre numaralandırılırlar.
 
 
Titreşim ve ses üretme yeteneğiyle ve gözalıcı renk ve desenleriyle balığın ilgisini çekerler ve düz bir hat üzerinde hareket ederler. Düz hatta hareket etmeleri nedeniyle, balığın ısırma atağında isabetli yakalama oranı yüksektir. Tatlı sularda, özellikle,akarsularda tercih edilen ve kullanışlı bir yapay yemdir.

 
Mepps'e Ağırlık Bağlama

Küçük veya hafif Meppsleri uzağa atabilmek için gerekli ağırlık bağlanırken dikkat edilmesi gereken, Mepps ile ağırlığın arasındaki mesafenin yakın tutulmamasıdır. Ağırlık Meppse fazla yakın olursa, atma esnasında ağırlık önden giderek suya düşme anında Meppsin ana bedene dolaşma sorunları sık sık ortaya çıkacaktır. 
 

 
En yaygın olanları, Gümüş, Altın ve Bakır metalik tonlar, Siyah üzerine puanlı (Black Fury) olanlardır.

 
Genelde tatlısuda (özellikle akarsularda) ve Alabalık, Somon türleri avında çok etkindirler. Turna, Sudak, Tatlısu Levreği, Yayın gibi balıkların avında da kullanılırlar.
 

Jigler


JİG Kullanım Teknıkleri İçin Tıklayınız 



Jig Assist Bağlama
  

.



Fly Fishing Yemleri
Sinek veya kurtçuk şeklinde olanlar Alabalık ve Somon Avında Kullanılırlar. Ayrıca, denizde çeşitli balıkların avında kullanım için, deniz böceklerinin ve balıklarının tüy ve renkli iplikler kullanılarak elle yapılmış imitasyonları da bulunmaktadır.  



Silikon Yemler (Yumuşak Yemler)
Denizde
Levrek avında,

Tatlısularda
Turna - Sudak - Yayın - Tatlısu Levreği
avında kullanılırlar. Alabalık avında da zaman zaman etkili olmaktadır.




Anahtar Kelimeler-Keywords: yapay, yem, Mepps, meps, rapala, mepss, döner kaşık, kaşıklar, turna avında kullanılan sahteler, levrek avında kullanılan sahteler, sahte yemler, sahte yem, yapay yem, yapay yemler, yapay balık, sahte balık, silikon yemler, silikon balık, silikon sahte, alabalık avında kullanılan sahte, alabalık avında hangi sahte, turna avında hangi sahte yem kullanılır, levrek avında hangi sahte kullanılır.

 
  Spor Spor