ÖNCE GÜVENLİK

Teknenin Güvenliği İçin

• Tekne ve motorun ehliyetsiz ve bilgisiz kişilerce kullanılmasına izin vermeyin. Bu durumun oluşmasını engellemek için önlem alın.

• Tekne ve motorun uyumlu olmasına özen gösterin. 
Tekne kapasitesinden daha güçlü veya ağır motor kullanmayın. 
Bu durumlarda teknenin kıçı gömülebilir. Tekne istikrarsız yol alır. 
Kötü hava koşullarında su alabilir ya da alabora olabilir.

• Güvenlik ekipmanlarını eksiksiz ve daima teknenizde bulundurun.

• Yakıt tankının ve varsa, ısıtma amaçlı tüplerin; Güvenli depolanmış, ara bağlantılarının sızdırmazlığına
ve kullanılmadıklarında vanalarının kapalı olmasına özen gösterin.

• Yakıt sızıntısı birikimi sonucu yangına karşı, sintineyi daima temiz tutun.

• Karbonmonoksit veya benzin buharı birikmiş olma olasılığına karşı, teknenizin kamara ve kapalı alanlarını seyirden önce havalandırın.
 
• Teknenizi iyi durumda tutun.
Teknenizin motor, gövde, güverte, yelken, elektrik, iletişim, demirleme, navigasyon aksamlarına düzenli teknik bakım yapın veya yaptırın.

DIŞTAN TAKMA MOTORLARDA GÜVENLİK

 Jet-Skiler 18 yaşından küçük kişilerce kullanılamaz.

 ACİL DURUMLAR-ÖNLEMLER

Tekne sürücüsünün deneyimsizliği, dikkatsizlik, pervasızlık ve hız trajik deniz kazalarının dört önde gelen nedenidir ve önde gelen ölüm nedeni boğulmadır.

2010 Yılı Amerikan USCG İstatistiklerine Göre:   Denizci ölümlerinde ölüm nedeninin;  % 83 ü Boğulma, boğulan denizcilerin % 88 i ise CAN YELEĞİ GİYMEMİŞ kişilerdi. İstatistiklerde çarpıcı ve önemli iki ayrıntı; Boğulma olaylarının çoğunluğu sakin iç sularda ve nehirlerde olmuş, Boğulanların büyük çoğunluğu denizde güvenlik eğitimi almış kişilerdi.

Kendiniz ve teknede bulunanların can güvenliği için bazı önlemler almanız ve kurallara uymanız yerinde bir davranıştır.

• Alkolü karada bırakın.
Alkol davranış ve kararlarınız etkileceği için seyre çıkarken veya seyir sırasında alkol içmeyin. 

• Teknedeki kişi sayısı kadar can yeleği bulundurun. Seyir sırasında teknede bulunanlarca giyilmesini sağlayın.

• Teknede mutlaka bir yangın söndürücü bulundurun. Zaten varsa, periyodik olarak son kullanım süresini kontrol edin.
 
• Teknenizde konuklarınız varsa, acil durum ekipmanlarının yerlerini ve nasıl kullanılacağını gösterin.

• Seyirde deniz trafik kurallarına, hız limitlerine uyun.

Kişilerin denize düşmesini önlemek için aşağıdakileri yapmayın veya yapılmasına izin vermeyin:
• Güverte kenarları, baş üstü, koltuk sırtlıkları, motor kapağı ya da oturma için tasarlanmamış herhangi bir başka alanda oturmak,
• Rölanti hızından daha büyük hızlarda yüksek ayaklı koltuklarda oturulması,
• Tekneden dışarı sarkma,
• Tekne hareket halindeyken ayakta gezeleme,
• Deniz tutmuş kişilerin tekneden sarkarak kusması. (Bir torba vererek bunu kullanmasını sağlayın.) 

Birisi denize düşerse:
• Yavaşlayın ve sudaki kişiye o an teknede bulunan herhangi bir kişisel yüzdürme yardımcısı (Can simidi, tekne minderi, atılabilir can yeleği (Tip IV) ) atın.

Resim 1- Kazazedeye Yüzdürme Yardımcısı Atılması

• Tekneyle düşen kişinin etrafından dolanarak rüzgar altından(rüzgar varsa) yanına yanaşın ve motoru durdurun.
• Tekne ağırlığının dengede tutulması için kazazedeyi teknenin kıç tarafından (Küçük Teknelerde) yukarı çekin.

Alabora ve su alma:
Tekne kazalarında sık görülmekte ve basit hataların ölümcül sonuçlara yol açtığını göstermektedir. Alabora, tekne kazalarında ölümle sonuçlanmada en baştadır. Alaborayı önlemek ve ölümcül sonuçları ortadan kaldırmak için bazı önlemler almak gereklidir.

Alabora veya su alma riskini azaltmak için:
• Tekneyi aşırı yüklemeyin. Yükünü dengeleyin.

Resim 2- Teknenin Dengeli Yüklenmesi

Teknelerin fiziksel özellikleri; boyu, eni, takılabilir maksimum motor gücü ve taşıyabileceği kişi sayısı üretici tarafından, tekneye takılmış Kapasite Plakasında belirtilir. Yükleme yaparken, malzeme ve kişi sayısını hesaplayın. Belirtilmiş kapasite sınırlarını zorlamayın.
Dalgalı ve kötü hava koşullarında bu kapasitenin daha da altında yükleme yapın.

 • Küçük teknelerde hareketlerinizi en aza indirin. Teknede başkalarıyla yer değiştirmek gerektiğinde yavaş hareket edin.
• Tornistanda hızlı gitmekten kaçının.
• Dönüşlerde hızınızı azaltın. Süratli seyirde ani dönüşlerden kaçının.
• Asla kıçtan çapa atmayın. Tekneyi baştan sabitleyin. 
• Tekneninizin kapasitesi üzerinde ağır dalga şartlarında tekne kullanmaktan kaçının.

Bir kaza meydana gelmiş ise
(Çatışma, yangın, alabora olmuş ve tekneniz düzeltilemiyor veya herhangi bir nedenle)
 
• Önce, can güvenliğini sağlayın. Tekne su alıyorsa, su girişini azaltmaya veya tamamen kesmeye çalışın.  
• Tekne ile kalın. Tekneden uzaklaşmayın. (Altın Kural)
Tutunabileceğiniz, gerekirse üzerine çıkabileceğiniz (Hipotermiden korunmanıza yardımcı) ve yardım ekiplerinin aramalarda kazazedeleri ilk arayacağı yer tekne ve çevresi olduğundan, batmadıkça tekneyi terketmeyin.

• Parmağınızda yüzük, kolunuzda saat, bilezik gibi eşyalarınız varsa çıkartın. Uzun süre suda kalmalarda suyun etkisiyle parmaklar ve kol şişerek bu eşyalar tarafından kopma derecesinde sıkıştırılmaktadır. 

  Yüzmek Vücut Isısını Düşürür.

Deneylerde 10 derece suda giysi ve can yeleğiyle en fazla 1200 metre yüzülebildiği görülmüştür. Soğuk suda yüzmeye çalışmayın. En iyi yüzücüler bile soğuk suda boğulabilir.

• Mümkün olduğu sürece soğuk suda kalmamak ve hipotermi etkisinden kurtulmak için teknenin üstüne çıkmaya çalışın.

• Tekne battı ya da uzakta yüzer durumdaysa, paniğe kapılmayın.
• Bir can yeleği giymiş durumdaysanız, sakin kalın ve yardım bekleyin.
• Eğer bir can yeleğiniz yoksa, su üstünde kalmanıza yardımcı bir nesne için etrafınıza bakının.
• Su soğuk ise sırt üstü yüzer pozisyonu tercih edin.

Hipotermi* / Soğuk Suda Vücut Isısının Düşmesi

Soğuk suda kalma durumundaysanız: 

Resim 3- Hipotermiye Karşı Suda Durulması Gereken Pozisyonlar

• Başkaları da Sizinle birlikte sudaysa bir araya gelin birbirinizin omuzlarına kollarınızı dolayın ve bu pozisyonda kalın. (HUDDLE Pozisyonu)

* HİPOTERMİ NEDİR?

Kazazede suyla temas ettiğinde ısı sıcaktan soğuğa doğru geçer. 
Yani, vücut ısısı suya geçer. Hipotermi, bu ısı geçişi nedeniyle vücut iç sıcaklığının düşmeye başlaması olayıdır. 

Soğuk suya düşüldüğü ya da girilmek zorunda kalındığında düşünme yeteneği ve uzuvların kullanımını kaybetmeye başlamadan önce sadece sınırlı bir zaman vardır. Suyun buzlu olmasına gerek yoktur. Sadece soğuk olması bile dramatik sonuçlara yol açabilir.

Altta şekilde gösterildiği gibi, vücudun bazı alanları diğerlerinden daha hızlı ısı kaybeder. Kırmızı ile belirtilmiş olan baş, boyun, gögüs ve kasık bölgesi hızlı ısı kaybı olan alanlardır.
                                                                     

Resim 5- Hipotermiden En Çok Etkilenen Vücut Bölgeleri

İnsan vücudu soğuk suda, soğuk havadakinin 25-32 katı daha hızla soğur. Suyun soğuk olması, hipotermiyi hızlandırır. Tekneyi terk eden kazazedenin başına gelebilecek en büyük felaket vücut sıcaklığının soğuk(su/rüzgâr) etkisiyle 35 derecenin altına düşmeye başlamasıdır.

Su ısısı, vücut büyüklüğü, vücut yağ miktarı ve su hareketi(Akıntılı veya dalgalı sularda vücut daha çabuk soğur) soğuk suda hayatta kalmakta rol oynarlar. Küçük vücutlar daha çabuk soğur.

Yetişkin Bir İnsanı Hipotermi Nasıl etkiler?

Tablo 1- Yetişkin Bir İnsanı Hipotermi Nasıl Etkiler?
Tablo Kaynak U.S.C.G.

Hipotermi Evreleri
Erken aşamada: Önlenemez titreme ve konuşma bozukluğu,
Sonraki aşamada: Yavaş ve zayıf nabız ve yavaş solunum.
Son aşamada: Bilinç kaybı, düzensiz ya da hiç nabız veya solunum.

Normal giysileri ve can yeleği ile 10 derecenin altındaki deniz suyunda bir kişinin geçireceği hipotermi evreleri;

Başlangıç hiportermisi
Ani soğuğun etkisi ile başlar. Süresi 2-3 dakikadır. Vücut kendini korumaya çalışır. Vücutta öncelikle ısının en fazla kaybedildiği yerlerindeki damarlarda daralma başlar. Böylece o noktalara kan gidişi engellenir ve dolayısı ile ısı kaybı durdurulmaya çalışılır. Ellerden, ayaklardan ve yüzden kan çekilir ve solgunluk meydana gelir. Vücut engel olunamayan titremelere başlayarak ısı üretir ve vücut ısısını normalde tutmaya çalışır. Ancak ısı koruması sağlanamadığından ısı 35 dereceye düşer.

Kısa dönem hiportermisi
Vücut ısısı 35 derecenin altına düşünce başlar. Süresi 3-15 dakikadır. Damarlardaki daralmalar yaygınlaşır. Beyine kan dağılımını yapan kılcal damarların da daralması ile oksijen iletimi düşer ve şok başlar. Vücut titremeyle ısı üreterek ısı düzeyini korumaya çalışır fakat koruyamaz ve yorulmaya sebep olur. Adalelerde sertleşmeler ve kramplar başlar. Vücut ısısı 34 derecenin altına düşer.

Uzun dönem hipotermisi
Vücut ısısı 34 derecenin altına düşünce başlar. Beyine giden oksijen iyice azaldığından fonksiyonlarını kısmen kaybeder ve kazazede de bilinç kaybı oluşur. Zayıf ve faydasız titremeler devam etmektedir. Vücut ısı üretemez hâle gelmiştir. Süresi 30 dakikadır ve vücut ısısı 30 derecenin altına düşer.

İleri hipotermi
Vücut ısısı 30 derecenin altına düşünce başlar. Bu dönemde vücutta aşırı çökme olur, titremeyi bırakır, ısı düşmeye devam eder ve vücudun direncine bağlı olarak bir süre sonra ölüm gelir.

Hipotermide Kurtarma-Tedavi
Kazazedeyi kalbe zarar verebilir sarsıntılardan kaçınarak yavaşça taşıyınız.
Ağır vakalarda kazazede battaniye, uyku tulumu veya bir giyim eşyasıyla taşınabilir.

• Kazazedeyi sudan dışarı, kuru ve korunaklı bir yere alın.
Islak giysilerini çıkarın, varsa sıcak kuru giysiler giydirin.

• Başını ve boynunu örterek daha fazla ısı kaybını önleyin.
Varsa kazazedeye bir battaniye sarın.

• Kazazedenin solunumu durduysa Suni Solunum uygulayın.  

• Vücut yüzeyine masaj veya ovalama yapmayın.

• Kol ya da bacaklarını yükseğe kaldırmayın. Bacakların yükseltilmesi bir kalp krizine neden olabilir.

• Kol ve bacaklarda ısı uygulamayın. Bu, çekirdek vücut sıcaklığını düşürerek ölümcül olabilir.

• Yavaş ve nazikçe; Baş ve boynunu kapsayan alanlara sıcak havlu, su şişeleri ya da el ısıtıcıları gibi şeyler kullanarak, kazazedenin vücut sıcaklığını artırmak için 40 ila 45 º C lik ısı uygulayın.

• Kazazede bilinçli ve uyanık ise kahve, çay, kakao gibi sıcak sıvılar verin. Alkol gibi uyarıcılar vermeyin.

• Kazazedenin konuşma bozukluğu artıyor ya da bilinçsizlik hali devam ediyorsa, tehlike işaretleri göstererek tibbi yardım alın.

Hipotermiden Korunma
Hipotermiyi önlemek için, insanların giyimlerine ek katmanlar ve özel koruyucu giysiler ilave edilebilir.
Tekneyi terketmek ve soğuk suya girmek zorunda kaldığınızda asla soyunmayın.

Aşağıdakilerden herhangi biri hipotermi önlemek için kullanılabilir:
Dalgıç Elbisesi,
Çok katlı kuru giysiler,
Su ve rüzgar geçirmez giysiler,
Hipotermiye karşı özel hazırlanmış giysiler.