Salih Bahtiyar
  Tatlısu Balıkları 2
 

 GÜMÜŞ SAZAN



Hypophtalmichthys molitrix
 Silver carp, Silberkarpfen, 
Carpe argentee
 ...
                       
Gümüş sazan, rahatsız edildiğinde sudan dışarı yüksek sıçramalar yapmasıyla ünlüdür.

 
 
Uzakdoğuda yaygın yetiştirciliği yapılan, ülkemiz ve Avrupaya yetiştiriciliği ve alg sahası kontrolü amacıyla Amur nehrinden getirilmiş Sazangil balıktır. 

Aşılandığı ülkelerde ekolojik sorunlara yaratttığı bildirilmekte birlikte, dünyada yılda 1 milyon tonluk insan besini olarak taze tüketimi ve alg kirliliğini azaltması nedeniyle ekonomik ve ekolojik değeri olan türdür. 

Taban-yüzücü (bentopelajik), potamodromdur (nehirde akıntıya karşı  göç yapar).

Rapor edilmiş maksimum boy uzunluğu 105 cm, ortalama uzunluğu 18 cm, rapor edilmiş maksimum ağırlık 50 kg. dır.

Sıcak ve yavaş akan nehirlerde, göllerin haliç ve körfezlerinde fitoplanktonlar, zooplanktonlarla beslenir. Nehirde yumurtlama için yukarı göç yapar. 
 
 
GÜMÜŞİ HAVUZBALIĞI
(İsrail sazanı, Çin sazanı, Japon sazanı)


Carrasius sp
Cyprinus gibelio

 
Ekolojik tehlikeli, istilacı tür


           

 


 

 


 

 

 
• Bu balıkların görüldüğü sular derhal Bakanlığın en yakın il veya ilçe tarım müdürlüklerine bildirilmelidir. 
 Bu grup balıkların avlanmasında boy ve sayı limiti yoktur, kapalı sezon bulunmamaktadır. 
 Bu balıkların canlı yem olarak kullanılması, bir içsudan başka bir içsuya taşınması yasaktır.

Aslında ilgisi olmadığı halde bugün adı "İsrail Sazanı olarak" literatürümüze girmiştir. Trakya bölgesinde bulunduğu bilinen bu tür ülkenin diğer bölgelerine de yayıldığı kaydedilmiştir (Şaşı ve Balık 2003). Üreme ve büyüme potansiyelinin yüksek olması bulunduğu ortamda baskın olmalarına neden olmaktadır.

Diğer sazan türleri ile fiziksel benzerliklerinden dolayı karıştırılabilmekte ve bu yolla da yayılabilmektedir.
 
Bu tür balıklandırma çalışmaları ile de bir bölgeden başka bir bölgeye taşınabilmektedir.

Zamanında yapılan öngörülmemiş hatalar sonucu doğaya salınması ya da kaçmasıyla bu balık türü, bugün içsularımızın en büyük ekolojik sorunu haline gelmiştir.
 
İstilacı karakteriyle, diğer türleri tehdit etmektedir ve hızla yayılmaktadır. Akademik çevrelerce hızlı önlemler alınması önerilmektedir.

Bilinen özellikleri; zor doğal şartlara dayanıklılığı, yılda birden fazla kereler üremesi, başka türlerle melezleşmesi, diğer balıklarla besin, barınma rekabetidir. 

Eti yenilmekle birlikte, genel oluşmuş kanıya göre "lezzetsiz ve çok kılçıklı" olarak nitelendirilmektedir.
...

Havuz balığı ile Sazan Hibriti

 
 İNCİ BALIĞI 
(İnci Kefali)  

 

Alburnus alburnus
Bleak, Ukelei, Ablette


İnci kefali, sazangillere ait bir balık türüdür. Taban-yüzücü (bentopelajik) ve ırmak-göçerdir (potamadrom).   
...

Yüzeyde sürü oluşturur. Nisan-Mayıs aylarında göle göçer. Derin otlu yerlerde yumurtlar. 

Türkiye’de tespit edilen diğer türler şunlardır: Alburnus apolyont (Apolyont Gölü), Alburnus akili (Beyşehir Gölü), Alburnus albidir (Sapanca Gölü), Alburnus nasreddini (Eber Gölü), Alburnus tarichi (Van Gölü), Alburnus escherichi (İçanadolu suları).

İsmi, pullarının yapay cam inci yapımında kullanılmasından kaynaklanmaktadır.

Kibar bir vücut yapısı ve yukarıya yönelik bir ağzı vardır. Boyları 15-20 cm, çok nadir 25 cm olur. Sırtları yeşilimsi-gri renkli ve yanları gümüş rengi olur. Yüzgeçlerinin rengi sırtından biraz daha koyudur.

Planktonlar, kurtlar, böcek larvaları ve su yüzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir.Olta balıkçılığında, Sudak balığı avı için yem olarak çok uygundur.
 ...

 KADİFE BALIĞI
(Yeşil sazan, kadife sazanı)



Tinca tinca
 Tench, Schlei fische, Tanche

26 cm.den küçüğünün avlanması yasaktır.



Tabansal (demersal), potamodromdur. (Irmak göçer).

Maksimum boy uzunluğu 70 cm, yaygın uzunluğu 20 cm, rapor edilmiş maksimum ağırlığı 7,5 kg, maksimum yaşam süresi 20 yıldır.

Genellikle sığ, yoğun bitki örtüsü olan göl ve körfezlerde yaşar. Düşük oksijen sınırlarına ve tuzluluğa dayanıklıdır.

Yumuşakçalar, bitkisel maddeler, kabuklular ve böcekler, özellikle severek chironomidlerle (bir tür sivrisinek benzeri su sineği) beslenir. Bazen yavru ve küçük balıkları da avlar.

2-3 yıl arası cinsel olgunluğa erişir. Su içinde yoğun bitki örtüsü arasına yumurtlar. Çoğunlukla 22-24 °C, en az 19 °C üzerindeki sıcaklıklarda, Haziran-Temmuz aylarında, uygun sıcak hava devam ederse dişi yılda 1-9 kere, her 11-15 günde bir yumurtlar.
 


KARABALIK
(Gelinbalığı, sekizbıyık)

Clarias gariepinus
North African catfish, Afrikanischer Raubwels, Poisson-chat nord-africain

35 cm.den küçüğünün avlanması yasaktır.



Karabalık,
Yayına (Silurus Glanis) benzeyen ve onunla aynı grupta, fakat farklı ailede (Clariidae=hava soluyan yayınlar) yer alır. Vücut uzundur, yayın balığına benzer fakat sırt yüzgecinin daha büyük ve ağızda 4 çift bıyığın bulunuşu ile ondan ayrılır.
 ...

Bentopelajik (taban-yüzücü),  potamodromdur (nehirde akıntıya karşı göç eden). 0-80 m derinlik aralığında bulunur.

Kayıtlara geçmiş maksimum uzunluğu 170 cm, yaygın uzunluğu 90 cm, maksimum ağırlığı 60 kg, maksimum yaşı 8 yıldır.

Karabalık, Clarias Gariepinus  Güney Afrika’daki Orange Nehri’nden başlayarak, tüm Afrika, Ortadoğu ve Türkiye’de yayılış gösterir. Ülkemizde Antalya’dan Hatay’a kadar olan sahil kuşağındaki durgun ve akarsularda rastlanır.

Hatay bölgesinin en büyük su kaynağı Asi Nehrinde, bol miktarda bulunmaktadır. Yine neredeyse tamamen kurutulmuş olan Amik gölü ve ovası ençok bulunduğu yerler arasındadır. Göl kurutulmadan önce bahar ve kış aylarında genişleyip yaz aylarında daralmaktayken kuruyan ve gölün çekildiği alanlardaki ufak su birikintilerinde binlercesini toplamak mümkündü.

Bu bölgede doğadan yavru toplanarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. Karabalık Dünyada "Afrika Kedi Balığı" olarak tanınmakta ve Afrika’da 1970’li yıllardan bu yana ticari potansiyeli ile dikkat çekmektedir.

Solungaç boşluğunun üzerinde, kafatasının içinde her iki yanında yer alan organ ve nemli derisi sayesinde doğrudan güneş ışığına maruz kalmadığı ve derisi kurumadığı sürece şaşılacak kadar uzun süreler belirli miktarda atmosferik havayı soluyarak hayatta kalabilirler.

 ....

KARABURUN



Chondrostoma nasus
Sneep, Weißfisch, Hotu




Taban-yüzücü (bentopelajik), potamodromdur (akıntıya karşı göç eden). Tabanı kaya veya çakıllı olan  orta ölçekli nehirler ve hızlı akan sularda yaşar.

Kayıtlara geçmiş maksimum boy uzunluğu 50 cm, ortalama yaygın uzunluğu 25 cm, rapor edilmiş maksimum ağırlığı 2.7 kg (Fransa), ortalama ağırlık 500 gr, maksimum yaşı 15 yıldır.
  ...

KAYABALIĞI



Proterorhinus marmoratus 
Tubenose goby,
Marmorierte Grundel
 
...
Tabansaldır (demersal). Akdeniz, Karadeniz, Azak ve Hazar denizlerine dökülen nehirlerin ağızları ve kolarında yaşar. Ekonomik ve sportif avcılık değeri yoktur. 
 


 KEREVİT
(Kerevit, tatlısu istakozu, göl istakozu)

Astacus leptodactylus
Galician crayfish, broad-fingered crayfish, freshwater crayfish
 ...

 
Avrupa sularında yaşar. Türkiye’de göller bölgesinde, Sapanca ve İzmit göllerinde ekonomik değeri yüksek canlı olarak avlanmaktadır.

Rengi açık esmerdir. Dikkati çeken özelliği uzun makasıdır. 15 cm boya ulaşabilir. Temiz, berrak suları sever. Gündüz tabana gömülür ya da taşların altına saklanır. Alacakaranlıkta ve gece aktiftir.

Her şeyi yer. Sucul canlılarla ve balık kadavrasıyla beslenir.

Dişi, yumurtaları ve yavruları, yumurtadan çıkıp yüzene kadar ard kısmında taşır. 

KIZILKANAT

  

Scardinius erythrophthalmus
Rudd, Rotfeder, Rotengle 
  ...

Taban-yüzücü (bentopelajik), potamodromdur (ırmak-göçer).

Kayıtlara geçmiş maksimum boy uzunluğu 51 cm, yaygın uzunluğu 20 cm, maksimum ağırlığı 2.1 kg, maksimum yaşı 19 yıldır.

Besin yönünden zengin, bol bitki örtüsü olan ova nehirleri, göl ve göletlerde yaşar. Plankton, karasal böcekler ve bitki materyalleriyle beslenir.

3 ya da 4 yılda cinsel olgunluğa erişir. Diğer balıklarla melez oluşturur. Yavaş büyüyen bir türdür. Çevresel şartlara göre bodur bir popülasyon oluşabilir.

KOCA AĞIZ
(Akbalık)

 

Aspius aspius
 
Asp, Rapfen, Aspe
 

 

Taban-yüzücü (bentopelajik), potamodromdur (ırmak-göçer).

Kayıtlara girmiş maksimum boy uzunluğu 120 cm, yaygın uzunluğu 55 cm, maksimum ağırlığı 9 kg, maksimum yaşı 11 yıldır.

Büyük ve orta ölçekli ova nehirleri ve büyük göllerde bulunur. Güçlü akıntıları ve hızlı akan nehirleri tercih eder. Küçük bireyler kıyılara yakın sürüler oluşturur. Yetişkin bireyler, derinlerde ve yalnız kalmayı tercih eder.

Hızlı ve çevik bir avcıdır. Küçük bireyler plankton ve kabuklularla, yetişkin bireyler balıklar ve su kuşlarıyla beslenir. Yaşı ilerledikçe yırtıcılığı artar.

Nisan-Haziran döneminde nehir içinde yumurtlama göçü yapar.
 ...

 
LEVKİT 

 

Rutilus frisii
Kutum, Black Sea Roach, Perlfisch  ...


Karadeniz ve Hazar denizine akan nehirlere has bir balıktır.

Taban-yüzücü (bentopelajik), anadromdur (yukarı göçer). Acı suya girer. Tuzluluğa toleransı vardır.

Maksimum boy uzunluğu 70 cm, yaygın boyu 60 cm, kayıt edilmiş maksimum ağırlığı 8 kg ve maksimum yaşı 12 yıldır. Cinsel olgunluğa erişim yaşı 4-5 yıl, boyu 43-50 cm dir.

Büyük nehir ağızlarında ve onlar bağlı göllerde yaşar.

Bentik omurgasızlar, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenir.

 

 LEVREK



Perca fluviatilis
 European perch, Eurasian perch, Flussbarsch,
Perche Fluviatile

18 cm.den küçüğünün avlanması yasaktır.

 
...

Tabansal (demersal), göçmendir (anadrom). Bulunduğu derinlik aralığı 1-30 m'dir.

Cinsel erginliğe erişim boy aralığı 11-23,4 cm, Cinsel erginliğe erişim erkek 2-4 yıl, dişi 1-2 yıl, Kayıtlı maksimum boy uzunluğu 60 cm, Yaygın uzunluğu 25 cm, Kayıtlı maksimum ağırlığı 4.8 kg,  Kayıtlı maksimumu yaşı 22 yıl (ortalama 6 yıl yaşıyor.)

Geniş yaşam alanına yayılır. Orta ölçekli nehir ağızları, lagünler, her türlü gölde yaşar. Ağırlıklı olarak gün doğumu ve batımında beslenen bir gündüz beslenicisidir.

Çok atak ve fırsatçıdır. Her türlü kabuklu, yumuşakça küçük balıkla beslenir.

Kısa yumurtlama göçleri yapar. Enlem ve yükseklik bağlı olarak, Şubat-Temmuz döneminde yumurtlar,

Ticari balıkçılığı önemlidir. Olta balıkçılığında da popüler bir balıktır.

 MİNİ İNCİ BALIĞI
(Ot balığı)

 

Phoxinus phoxinus 
Elritze, Vairon


Mini inci balığı, tabansal (demersal), potamodromdur (nehirde akıntıya karşı göç eden). 

Kayıtlı maksimum boy uzunluğu 14 cm, yaygın boyu 7 cm, kayıtlı maksimum yaşı 11 yıldır (Ortalama 4-5 yıl yaşar).

Büyük ova nehirleri, hızlı akan dereler, oligotrofik* göller, soğuk ve bol oksijenli   küçük yayla gölleri kapsayan geniş bir yelpazede yaşar.

Alg türleri, bitki artıkları, yumuşakçalar, kabuklular ve böceklerle beslenir.

2 yaşında cinsel olgunluğa ulaşır. 10 üzerindeki sıcaklıklarda Nisan-Haziran döneminde nehirde akarsuyun, gölde dalgaların yıkadığı temiz çakıllık bölgelere yumurtlar.

Oligotrofik* : Düşük besin düzeyi, derin sulardaki büyük miktarlarda çözünmüş oksijen, duru soğuk su ve sınırlı bitki yaşamı olan göller.   
...

 
 

NOKTALI İNCİ BALIĞI



Alburnoides bipunctatus
 Alandblecke, Spirlin

 
...

Taban-yüzücü (bentopelajik), potamodromdur.(akıntıya karşı göç eden)

Kayıtlı maksimum boy uzunluğu 13 cm, yaygın uzunluğu 9 cm, kayıtlı maksimum ağırlığı 30 gr.dır.

Bol oksijenli hızlı akan nehirler ve derelerde yaşar. Böcek larvaları, böcek ölüleri ve kabuklularla beslenir. Küçük gruplar halinde hızlı akan çakıllıklı derinliklere yumurta bırakır. Baraj inşaatları, alabalık yetiştiriciliği ve kirlilk nedeniyle soyu tehlike altındadır. Ticari değeri yoktur. yem olarak veya akvaryumculukta değerlendirilir.

 

OT SAZANI



Ctenopharyngodon idella 
Grass carp, Weisser Amur,
Grasfisch, Carpe Eteno
 

Koruma altındadır ve avlanması yasaktır.

 

Tabansal (demersal), potamodromdur (akıntıya karşı göç eden).

Kayıt edilmiş maksimum boy uzunluğu 150 cm, yaygın uzunluğu 10.7 cm, kayıtlı maksimum ağırlığı 45 kg ve maksimum yaşı 21 yıldır.

Göl, gölet, havuz ve büyük nehirlerde yaşar. Yüksek su bitkileri, sualtı otları, böcekler ve diğer omurgasızlarla  beslenir.

Asya kökenlidir, Çin, Amur Irmağı, Doğu Sibirya. Herbivor bir türdür. Tatlısularda akuatik makrofitlerin kontrolü amaçlı birçok ülkeye yayılmıştır. Üreme potansiyeli yüksektir.

Triploid türleri genellikle biyolojik kontrol amaçlı kullanılmaktadır. Ergin bir birey kendi ağırlığının 100 katı kadar bitki tüketebilir.

Bu türün bulunduğu ortamda biyoçeşitliliği etkilediği bulunmuştur. Akuatik makrofitlerin yoğun olarak tüketilmesi sistemdeki besin tuzu miktarını etkilemekte dolayısıyla trofik etkileşimleri değiştirmektedir.

Fitoplankton miktarındaki değişimlere bağlı olarak zooplankton miktarında ve kompozisyonunda da değişimler olmaktadır.

Ayrıca, aşılandığı ülkelere bir tür parazit tenya (Bothriocephalus opsarichthydis) getirdiği ve ekolojik etkileri olduğu rapor edilmiştir.

 

Sayfanın hazırlanmasında yararlanılan kaynaklar 
Katkılarından dolayı teşekkürlerimizle. 
Fishbase
Fishbase İsveç
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Yayınları    
MEGEP
IUCN (The International Union for Conservation of Nature) Red List
 
 



 
 
  Spor Spor