Salih Bahtiyar
  Trol-Gırgır-Parakete Nedir
 

TROL - GIRGIR - PARAKETE - ALGARNA - UZATMA AĞI - TIRIVIRI NEDİR?

Trol nedir?
Gemiye bağlı ve mekanik olarak, dipte su içinde veya su yüzeyine yakın kesimlerde sürütülerek çekilen ve su ürünlerinin bir torbada toplanarak avlanmasını sağlayan istihsal vasıtasıdır. Trol ağlarının genel şekli huniye benzer. Geniş başlayıp arkaya doğru daralan bir ağ torba şeklindedir. 
 
Trol Yöntemleri
İki çeşit trol yöntemi vardır;
a. Dip trolü,
b. Orta su trolü.
Ülkemizde en sık kullanılan türü dip trolüdür.

Teorik olarak trolün çekilme anındaki görünümü (Orta su trolü)


Dip trolü
Orta su trolü


Trol ağlarının  zararlı etkileri nelerdir?
• Dip trolü ağları deniz dibini sürütme yöntemi ile yapılır ve trol ağının kurşun yakası deniz dibini tarayarak ilerlediğinden, dipteki kayalıklara, oyuklara yumurta bırakan canlıların yuvalarını bozmaktadır. Deniz ekosistemi içinde çok önemli yeri olan deniz çayırlarını da tahrip etmektedir.

• Ayrıca, trol ağlarının göz genişliği çok küçük olduğundan ağa giren küçük boyda su ürünleri ağ torbanın içinde ezilerek telef olmaktadır.

• Trol ağlarının deniz dibine ve deniz canlılarına verdiği zarardan dolayı 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununun bazı maddeleri değiştirilerek trol avcılığı Marmara Denizi’nde tamamen yasaklanmış, Türkiye’nin kıyı şeritlerinde ise bölgelere göre sahilden denize doğru 1,5 mil ile 3 milden sonraki deniz sahasında serbest bırakılmıştır.

• Orta su trolü kullanımı, sadece Orta ve Batı Karadeniz kıyılarında serbesttir. Burada ise 24 metreden daha sığ sularda çekilmesi ve 15 Nisan - 15 Eylül tarihleri arasında kullanılması yasaktır. Samsun ili sınırlarında 15 Mayısa kadar kullanımı serbesttir.

Gırgır ağı nedir?
Alttan büzülen çevirme ağlarıdır. Çevirme ağları, balıkların etrafını çevirmek ve bunları ağ içerisinde hapsetmek suretiyle yakalanmalarını sağlayan su ürünleri av vasıtasıdır.

Türkiyede kullanılan kaç çeşit gırgır ağı vardır?
Türkiyede;
a. Hamsi avcılığında kullanılan gırgır ağları,
b. Palamut gırgır ağı,
c. Orkinos (ton balığı) avcılığında kullanılan gırgır ağları,
ç. Diğer gırgır ağları, olmak üzere sınıflandırılabilmektedir.

Gırgırın teorik görünümü
 
Gırgır operasyonu nasıl yapılır.
Gırgır avcılığının safhaları, aşağıda gösterildiği şekillerde oluşur.
A. Gırgır ağının başlangıç ucu, yardımcı bota bağlı olarak botla birlikte denize bırakılır.
B. Yardımcı tekne yerinde sabit dururken, ana tekne balık sürüsünün etrafında ağ dökerek çembere alır.
C. Ağın alt yakası büzülüp, ağın içine hapsedilen balıklar teknenin içine alınmaya başlanır. Yardımcı tekne, ağın içine sürüklenmemesi için,  ana tekneyi yandan çekerek destek sağlar.
D. Ağdaki balıklar balık pompasıyla tekneye alınır.

A

 
B

C
 D
 

Gırgır Operasyonu Video

Gırgır ağı ile su ürünleri avcılığının zararları nelerdir?
• Gırgır ağlarının 24 metreden sığ sularda kullanımı yasaktır. Tüm denizlerimizde 15 Nisan - 31 Ağustos tarihleri arasında gırgır ağları ile su ürünleri avcılığı yasaktır. Bunun dışında bazı tanımlanmış bölgeler de gırgır ağı kullanımı yasaktır.

• Buna karşın, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve bu kapsamda çıkarılan mevzuatta gırgır avcılığında gırgır ağının derinlikle orantılı olacak boy sınırlaması olmadığı için sığ sularda atılan ağın kurşun yakası ve mapaları deniz tabanını tarayarak trolün yarattığı olumsuz etkinin bir benzerini vermektedir.

Trol ve Gırgır Yöntemi İle Yapılan Su Ürünleri Avcılığının Karşılaştırılması

Trol ve Gırgır yöntemi ile su ürünleri avcılığı mukayese edildiğinde; günümüzde trol ve gırgır yöntemiyle avcılığın zararları konusunda kamuoyunda bilinmeyen hususlar mevcuttur.

Ortalama bir Trol ağının genişliği 10 metre, yüksekliği 2 metre civarındadır.
Ortalama bir Gırgır ağının uzunluğu 1200 mt yüksekliği de 100 metre civarındadır. 
Buradan yola çıkacak olursak, gırgır ağını silindirik olarak hesaplayarak 120.000 m3 su kütlesi çevirdiğini buluruz. Trolünde aynı hacimde su kütlesi tarayabilmesi için ortalama 600 km yol gitmesi gerekmektedir.
Bu da bir trol teknesinin ortalama İstanbul Boğazı’ndan çıkıp Karadeniz boyunca Samsun’a kadar gitmesi demektir.
 
(Bu hesapta trol ve gırgır ağının uzunluk ve yükseklikleri ortalama değerlerden alınmıştır.)

Algarna Nedir? 
Deniz Salyangozu, Karides, Midye, İstridye avında kullanılan, dip tarama yöntemli avlanma çeşididir.

Algarnanın görünümü


Algarnanın kullanımı

Av yasağı zamanlarında (üreme zamanları) yapıldığında, balık yuvalarını ve balık yumurtalarını talan ettiğinden, zararı yararından çoktur.

Ege Denizi ve Akdeniz’de algarna ile su ürünleri avcılığı yasaktır.

Uzatma ağı nedir?
• Balıkların galsamalarından (solungaç) ağa takılması veya ağa vurdukları esnada yaptıkları hareketlerle ağlara sarılması ya da sık gözlü ağa çarparak, seyrek gözlü ağda torba yapmak suretiyle yakalanmalarını sağlayan istihsal vasıtasıdır.

• Bu yöntemle yapılan su ürünleri avcılığında, uzatma ağları gece veya gündüz periyodunda denize şamandıra veya fenerle işaretli olarak bırakılmakta ve takiben 12 saat veya 1 gün sonra toplanmaktadır.

Kurulmuş durumda uzatma ağının teorik görümü 

 
Uzatma Ağı

Uzatma ağlarına yönelik zorunluluk ve yasaklar var mıdır?
• Denize bırakılan dip ağları dışındaki uzatma ağlarının gündüz flâma (şamandıra), gece ise ışıklı şamandıra (fener) ile işaretlendirilmesi zorunludur.

• Avlanmayı engelleyecek tarzda her türlü uzatma ağları ile avlanmak yasaktır.

• Uzatma ağları ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa istinaden yayımlanan ticari amaçlı su ürünleri avcılığını düzenleyen tebliğdeki istisnai durumlar haricinde Türk Deniz Yetki Alanlarında dönem boyunca su ürünleri avcılığı serbesttir.
Limanlar ve korunan alanlar hariç, kıyı çizgisinden itibaren avlanabilirler. İçsularda ticari ruhsata sahip balıkçılar tarafından kullanılabilir. Kullanımı yasak olan göl, gölet ve baraj gölleri mevcuttur.

Monofilament (tek kat, misina) ağ nedir?
• Misinadan yapılmış ağlar olup, deniz dibinde bir cisme takılarak çok kolay bir şekilde kopabilen bir yapıya sahiptir. 
• Bu nedenle monofilament (tek kat) misina ağlarının kullanımı 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa istinaden yayımlanan Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ gereğince 01 Eylül 2011 tarihinden itibaren yasaktır.

Misina ağlara örnek görseller

   ..

Parakete nedir? 
Suyun içinde asılı veya dibe uzanmış, serili olarak duracak şekilde düzenlenmiş, bir beden üzerinde çok sayıda kösteğe bağlı iğne taşıyan su ürünleri avcılığı aracıdır.

Kaç çeşit parakete vardır?
Ülkemizde kullanılan üç çeşit parakete vardır.
a. Dip paraketesi,
b. Orta su paraketesi,
c. Yüzey paraketesidir.

 
Parakete sepeti

Yemlenmiş kurulmaya hazır parakete

Dip paraketesi

Orta su paraketesi
Paraketenin kurulumu

Parakete ile yapılan su ürünleri avcılığında, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa istinaden yayımlanan Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ gereğince ebat olarak 14 numaradan küçük iğnelerin kullanılması yasaktır. Orkinos ve kılıç avcılığında kullanılan paraketelerde yalnızca 1 ve 2 numaralı iğneler kullanılabilir.

Ticari Balıkçılıkta parakete ile Kalkan Balığı avcılığı, Amatör Balıkçılıkta parakete ile avlanmak yasaktır.

Zıpkın nedir?
Bir gönder ucunda yerleştirilmiş, bir veya birden fazla sivri uca ve balığın kurtulmasını engelleyen damaklı düzeneğe sahip, yakalanan büyük balıkların son mukavemetini kırma ve sandala alma işlerinde kullanılan balık avlama aracıdır.

Zıpkının görünümü

Sualtı tüfeği nedir?
Ucuna yerleştirilmiş bir veya birden fazla damaklı sivri uca sahip bir metal mili, kauçuk ya da lastikten yapılmış bir gergi düzeneği ya da hava basıncıyla fırlatan avlanma aracıdır.

Sualtı Tüfeğinin görünümü

 

Bu kapsamda;
1. Tüp, nargile, maske ile dalış yapılarak, şnorkel su altı tüfekleri ve zıpkın kullanılarak, su altında ticari amaçla balık avcılığı yapmak,

2. Sportif amaçlı zıpkın avında, kendi nefesi dışında bir solunum aracı ile (SCUBA) zıpkın ve sualtı tüfeğiyle avlanmak,

3. Denizlerde gece zıpkın ve su altı tüfeği ile avcılık yapmak,

4 Ticari amaçlı, zıpkın veya su altı tüfeğiyle Orfoz ve Lagos avcılığı yapmak,

5 Lagünlerde ışık ve zıpkın kullanılarak su ürünleri avcılığı yapmak,

6 İçsularımızda zıpkın ve su altı tüfeğiyle avlanmak yasaktır.


 Zıpkın ve sualtı tüfeğiyle avcılığıyla ilgili geniş bilgi için
>> tıklayınız   ...


Tırıvırı-Paraşüt nedir?
Bir oltanın ucuna bağlı olarak kullanılan, çeşitli ebattaki misina ağ parçalarından imal edilmiş ve misinadan yapılmış olması nedeniyle kolayca kopup yıllarca suda kalabilen, bu özelliği nedeniyle doğal yaşama büyük tehdit oluşturduğu için kullanılması kesinlikle yasak olan, olta ile atılabilen her türlü ağ parçasının genel adıdır.
                                                    

Tırıvırı-Paraşüt’ün zararları nelerdir?
İnce misinadan imal edilmiş olması nedeniyle su içerisinde ya da fırlatma esnasında bir maddeye takılınca kolayca kopabilmekte, kopan parçalar yıllarca suda kalıp, doğal yaşama karşı büyük tehdit oluşturmaktadır. Bu haliyle tam bir doğa katili olup, aynı zamanda amatör balık avcılığı ruhunu da yok etmektedir.

Bu kapsamda doğada başı boş şekilde dolaşan tırıvırı-paraşüt ağlarının yol açtığı olumsuzluklara ilişkin görüntüler aşağıdadır.


Yararlanılan Kaynak: Sahil Güvenlik Yayınları 
Katkılarından dolayı teşekkürlerimizle.
Anahtar Kelimeler-Keywords: Trol nedir, gırgır nedir, girgir nedir, trolün zararları, trolun zararları, trolun zararlari, gırgırın zararları, girgirin zararlari, monofilament ağ nedir, monoflament ağ nedir, monoflament ag nedir, parakete nedir, parekete nedir, tırıvırı nedir, tiriviri nedir, uzatma ağı nedir, uzatma agi nedir, misina ağ yasak, misina ag, monofilament ag, algarna nedir, algarna ne, paraşüt ağ nedir, parasut ag nedir,
 
  Spor Spor