TEKNE SEÇİMİ

Yaşlı Reisimiz der ki:
"Tekneyi bir aldığında sevinirsin bir de sattığında"  

• Sıfır tekne alıyorsanız;
CE standartlı, üreticinin onay belgesi (Üretim için yeterlilik belgesi) ve faturalı olması,
• İkinci el alıyorsanız;
Bağlama kütüğüne kaydedilmiş ve ruhsatı alınmış olması gerekmektedir. 

                                      
                                                        Kapasite Plakası
  
Tekne satın almaya karar verirken;  
Tekne alımında önemli bir kriter tekneyi kullanmak ve bakımıyla ilgilenebilmenize ne kadar zaman ayırabileceğiniz konusunda gerçekçi olmaktır.

Teknelere düzenli bakım yapılması gerekmektedir. Bakım için bir masraf ve profesyonel destek gerektiğini de unutmamanız gerekir.

Bu işlere ne kadar bütçe ve zaman ayıracağınız veya ayırabileceğinizi gözönüne alarak, tekne almaya karar vermelisiniz.
 
Tekne fiyatının bütçeye uygunluğu ve ödeme planı, yıllık yakıt tüketim ve bakım maliyetini gözönüne alarak tercihinizi belirleyebilirsiniz.

Teknenin depolanması için uygun bir alanın gerektiğini de gözününe alınız.

Satın almaya karar verdikten sonra;
Kullanacağınız sulara uygun olması, taşınması ve depolanmasında sorun olmayacak boyutta olması, planladığınız yolcu sayısı ve yükü taşıyabilecek kapasitede olması gibi faktörleri ve ikinci el alıyorsanız, ek bakım ve tamir masrafı çıkartabileceğini de öngörmelisiniz.

İnternetten, resimlerden ya da satış mağazasından açıklanmış özelliklerine göre tekne seçme yerine; su üzerinde görebileceğiniz, test edebileceğiniz tekneleri tercih etmeniz önerilir. 

AMACINIZA UYGUN TEKNE SEÇİMİ
           

Tekneler farklı kullanım amaçları için imal edilirler. Bu farklı kullanım amaçları gövde şekli, yapıldığı malzeme, büyüklük farklılıkları olarak tekne şekil ve yapısına yansır.

Tekne satın alırken veya almayı düşünüyorsanız amacınıza uygun bir tekne için alttaki detaylar seçiminizde size yardımcı olabilir.

• Tekneyi ne amaçla kullanacaksınız?
Tekneler balıkçılık, gezi, kayak gibi bazı aktiviteler ya da yelkenle kullanılabilecek şekilde tasarlanır ve imal edilirler.

Tasarım, flotasyon (yüzdürücü maddelerin kullanımı), işçilik kalitesi teknenin güvenlik ve performansını etkileyecektir.

Kullanacağınız aktiviteye (balıkçılık, gezi gibi) uygun tekneyi seçmelisiniz. 

• Tekneyi nerelerde kullanmayı planlıyorsunuz?
Teknenin kulanılması planlanan su şartlarına uyumlu olması gerekir.
İç sularda kullanmak için tasarlanmış bir tekne, açık deniz için uygun değildir. Teknenin, denizde mi içsularda mı kullanılmak için tasarlanmış olduğunu mutlaka öğrenmelisiniz.

• Tekne hangi ölçülerde olmalı?
Planladığınız yolcu ve tahmini yük kapasitenizi, tekneyi depolamak gerektiğinde depolama yerine sığması, teknenizi karadan römorkla taşımak gerektiğinde taşınabilir boyutlarda olmasını göz önüne alarak bu koşulları karşılayacak büyüklüğü öğrenmeniz gerekir.

İhtiyacınız üzerinde büyük teknenin kütlesinin ağırlaşacağını, büyük motor gücü gerektireceğini ve maliyetinin yükseleceğini, ihtiyacınızdan küçük teknelerin amacınıza hizmet edemeyeceği gibi, alabora ya da su alma riski taşıyacağını hatırlayınız.

• Tekne ihtiyaçlarınıza uygun donatılmışmıdır?
Güvenlik ekipmanları kendiniz ve diğer tekneler için önemlidir. Güvenlik ekipmanları hakkında daha fazla bilgi edinmek ve teknenin bunlara sahip olup olmadığını bilmeniz gerekir.

Kullanım ve yaşam alanları yapılacak aktiviteye göre tasarlanmış olmalıdır. 
Örneğin; Tuvaletli olması, balıkçılık amaçlı teknelerde livar olması gibi.

Donanımı montaja hazır ve uygun veya yapılmış olmalıdır.
Örneğin; Direksiyon sistemli kullanmak için ön hazırlığı yapılmış ya da sistemi kurulmuş, İçten veya dıştan takma motor için monte yeri hazırlanmış. 

• Tekneye ne tür bir motor gerekiyor?
Motor seçiminde kullanıcı tercihleri (ekonomik yakıt tüketimi için; dizel, benzinli motor arasında veya 4 zamanlı 2 zamanlı motor tercihi, süratli olması v.b. gibi) ve tekneye montajında uyumluluk göz önüne alınmalıdır.

Dıştan takma 4 zamanlı motorlar, 2 zamanlı motorlara göre daha az yakıt tüketimi, sessiz çalışma ve doğayı daha az kirletme avantajlarını taşırlar. Ancak, daha ağır, pahalı ve teferruatlıdırlar.

2 zamanlı motorlar daha ucuz, teferrutı az, hafif ve ataktırlar.
Ancak, yakıt tüketimi, eşdeğer beygir gücündeki 4 zamanlı motordan fazladır ve çevre kirliliği yaratır. Bu etkisi nedeniyle, Batı ülkelerinde 2 zamanlı motor kullanımı yasağı getirilmiş ve bu uygulama yayılmaktadır.
 
Dıştan takma motorların dizel yakıtlı olanları olmakla birlikte şu an için ülkemizde yaygın değildirler.

Dizel içten takma motorlar yakıt ekonomisi olarak tercih edilebilir. Ancak, gürültülü çalışması, teknede titreşim yapması, ağır kütlesi ile tekne ağırlığını arttırması ve hız yapmaya elverişli olmaması (Büyük güçte ve süratli içten takma dizel motorlar da vardır. Ancak, konumuz dışıdır.) dezavantına sahiptirler. 

• Tekneye hangi motor gücü uygundur ?
Motorlar minimum gereksinim ve maksimum güç sınırları içerisinde imal edilirler. Daha fazla hız almak için tekne kıçına veya içine ağır gelebilecek motorları tercih etmeyiniz. Gereğinden büyük motorlar su alma ve alabora riskini arttırır.

Yeterli güçte olmayan bir motor da gereken hız, taşıma, suya tutunma ve dalgaları yenebilme gücüne erişemeyebilir. Aynı zamanda, performans alabilmek için yüksek gaz seviyesinde kullanılmak zorunda kaldığından yakıt tüketimi artar.

Motor gücü ile yakıt tüketimi arasındaki bağlantıya bir örnek verilirse;
6 metrelik bir teknede 10 HP motor kullanıldığını varsayarsak, örneğin 3 mil hız yapabilmek için yarım gaz seviyesi üstüne çıkılması gerekir. Oysa, aynı tekneye 20 HP bir motor takıldığında 3 mil hıza erişmek için çeyrek gaz yeterli olacaktır. Bundan şu sonuca varılabilir; Yüksek güçlü motor performans yüksekliği nedeniyle daha az gaz seviyesine ihtiyaç duyacağından küçük güçlü motorlardan daha az yakıt yakar. Bu örnek, aralarında çok büyük beygir gücü farkı olan motorlar için karşılaştırmaya uygun olmayabilir. 

Teknelerin üzerinde üretici tarafından yapıştırılmış Kapasite Plakalarında belirtilen motor güçlerine uygun motorların seçilmesi en makul seçenektir.                              

• Tekne hangi maddeden imal edilmiş olmalıdır?
Teknelerin gövde kompozisyonları Ahşap, Fiber, Alüminyum, Sac, Kompozit (Bir kaç malzemenin karışımı)  gibi maddelerden yapılırlar.

Koruma, saklama ve gerektiğinde veya sürekli git-gel karadan römorkla taşıma koşullarınızı göz önünde bulundurarak seçiminizi yapmalısınız.

Fiber gövdeli tekneler, amatör kullanım amaçlı tekne seçiminde römorkla kolay taşınabilmesi, suya indirilmesi-bindirilmesi, bakım-onarım ve temizliğinin basitliği ile ilk sırayı almaktadır.

Ahşap tekneler, çok eskilere dayanan deneyimlerle güçlü yapısı ve tasarımlarıyla, estetik uyuma elverişli olmasıyla tercih edilmektedir. Ancak, fiber teknelere oranla daha ağır olduklarından römorkla karadan sürekli taşıma zorluğu nedeniyle, teknenizi bırakabileceğiniz sabit bir çekek yeriniz varsa tercih edilebilir.

Ahşap tekneler karada uzun süre kaldıklarında (kışlama) açma yaparak su alır duruma gelirler. Yeniden bakım (kalafat) gerektirirler. Çürümeye daha elverişli olduklarından her yıl yeniden bakımı ya da boyanması nedeniyle külfetli ve masraflıdırlar. 

• Tekne gövde yapısı ne türde olmalı?
Teknenin gövde yapısı, teknenin sudaki hızını, yüzebilme, denge, manevra ve kullanım alanları performansını doğrudan etkiler.
Örneğin; Sığ sularda avcılık için tekne alırken, tabanının düz olması tercih edilir.
Seçimlerinize örnek olabilmesi amacıyla Tablo 1 ve Tablo 2 de tekne gövde ve tipleri hakkında bazı temel bilgiler verilmiştir. 
 
• İç yüzdürmeli bir tekne almayı düşünün !
Bu tür tekneler içlerine havalı köpük, strofor benzeri yüzdürücüler doldurularak imal edilirler. Tekne su alsa dahi batmazlar.

İç yüzdürmenin yararları şunlardır:
Alabora veya su alma durumunda tekne ayakta kalacaktır.
Yardım gelinceye kadar su yüzeyinde kalırsınız.
Acil durum planlarını uygulamanız için zaman sağlar.
Tekneden suyu boşaltabilmenize olanak tanır.

Gövde Yapılarına Göre TEKNE TİPLERİ

Tekne gövdeleri, suda kaymak (Planya) veya suyu yarmak (Deplasman) amacına göre tasarlanırlar.

Tekne, suda ilerleyebilmek için kendi kütlesine eşit miktarda su kütlesini iter.
Yani, tekne ittiği suyla yer değiştirir. Bu kütle yer değişimine Deplasman (Displacement) denir.  

Deplasman gövdeli tekneler suyu en iyi şekilde itmek ve bu amaç için en az güç kullanmak üzere tasarlanır. Yavaş hızlarıyla sınırlıdırlar. 

Kayıcı (Planya) tekneler ise süratlendikçe su yüzeyinde kaymayı hedeflerler. Bunu yapabilmek için güçlü bir motora ihtiyaçları vardır.

Düz veya V tabanlı gövdeler planya olarak hareket ederler.

Yelkenli teknelerin pek çoğu ve yolcu gemileri suda sakin ve düzgün bir şekilde ilerlemek için suyu yarıcı (deplasman) özelliktedir.

Jetskiler dahil pek çok küçük ve büyük motoryat su üzerinde daha hızlı gidebilmek için kayıcı (planya) gövde yapıdadır.

Tablo 1



TEKNE TÜRLERİ

Tablo 2