TEKNEDE YANGIN

Yangını söndürmek için bu üçgendeki etkenlerden birisinin ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Teknede yangın belirlendikten sonra, oksijeni engellemek için yangın battaniyeleri ve yangın söndürme tüpleri, yüksek sıcaklığı düşürmek için ise su kullanılabilir. Teknede yangın çıkma olasılığını olabildiğince düşürmek için bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bunlardan biri yakıt ve yakıt depolarıdır.

Teknelerde çıkan yangınların çoğu yakıt kaynaklıdır, bu yüzden yakıt depoları ve motorun bulunduğu yerler belirli aralıklarla havalandırılmalıdır. Benzin, gaz, boya, tiner, üstüpü gibi yanıcı maddelere özellikle dikkat edilmelidir.

Önemli noktalardan bir diğeri ise sintine de biriken yakıt ve yağ gibi maddeleri fazla barındırmamak için sintinenin temiz tutulmasıdır. Kuzinede kullanılan gazın kaynağı olan tüp yangın geçirmez ve fazla ısınmaz bir ortamda tutulmalı ve kullanılmadığı zaman tüp kapatılmalıdır.

Bir diğer dikkat edilecek husus ise teknedeki sentetik maddeler ve yelkenlerdir, çünkü bu maddeler çok çabuk alevlenebilir ve ciddi bir yangının kaynağı olabilirler.

Teknede çıkabilecek olan yangınların kaynakları motorun fazla ısınmasından , motora bağlanan yakıt depolarında veya egsoz sistemlerindeki problemlerden kaynaklanabilir. Elektrik sistemlerindeki kaçaklardan çıkan yangınlarında karşılaşılma olasılıklar yüksektir.

Ayrıca, elektrik sisteminin bir parçası olan akülerin iletken kablolara bağlanan cıvata noktaları üzerinde de kıvılcımlanmalar görülebilir.

Bunlara ek olarak insan kaynaklı yangınların nedenleri arasında yemek yapımında çıkan sorunlar, sigara içilmesi ve ızgara yapılması gösterilebilir. Teknede kısa vadede söndürülemeyecek bir yangın tehlikesi ile karşı karşıya kalındığında aşağıda listelenmiş öneriler göz önünde bulundurulabilir.

• Öncelikle telsizden yangının ciddiyetine göre PAN PAN veya MAY DAY çağrısı yapılarak teknenin konumu, ekibin durumu ve yangının ciddiyeti hakkında bilgi verilmeli eğer gerekirse tehlike işaretleri ile yakın teknelerden yardım istenilebilir.

• Tekneyi geniş açılı bir seyirde götürerek, zahiri rüzgarı azaltmalı ve rüzgarın yangını körüklememesine çalışılmalıdır.

• Yangın kamara veya kapalı bir alan içerisindeyse, alanın olabildiğince hava alması engellenmeli (kapılar, lumboz ve heçler kapatılabilir) , yangının şiddetinin az olduğu durumlarda yangın batteniyesi ile daha ciddi durumlarda ise söndürme cihazları ile müdahale söz konusu olmalıdır.

• Yangının yayılmaması için yanıcı maddelerin olabildiğince alevler, kıvılcım ve yüksek ısıdan uzak tutulması ve gerekirse feda edilebileceği akılda tutulmalıdır.

 • Elektrik kaçağı sonucu çıkan yangınların haricinde deniz suyu yanan ortamı soğutmak için olabildiğince kullanılabilir. Yakıt kaynaklı yangınlarda ise su kullanımına dikkat edilmelidir çünkü su kullanıldığında yanıcı maddenin daha fazla yayılmasına neden olunabilir.

• Her türlü yangın ile savaşılırken, sorumlu kişinin sentetik kıyafetleri kesinlikle giymemesi, bunların yerine mümkünse ıslak yün kıyafetler kullanması doğrudur. Ek olarak, yangın söndürmeye çalışan kişinin dumandan etkilenmemesi için yüzünü ıslak bir bez veya kumaşla örtmesi de önemli noktalardan biridir.

• Son olarak yangının ciddiyetine göre her zaman için teknenin terk edilmesi seçenekler arasındadır, bu sebeple can salı ve servis botunun yangından korunması en temel yapılması gerekenlerden biridir. 
 

Bütün teknelerde bir zorunluluk olarak yangın söndürme tüpleri ve tercihen yangın battaniyeleri bulunmaktadır. Özellikle herbir kamarada ve motor kapağının yakınlarında söndürme tüplerinin olması tercih edilir. Yanıcı maddenin özelliğine göre olası yangınlar A (ağaç ,fiber gibi kor bırakan maddeler), B (benzin gibi sıvı yakıtlar), C (bütangaz gibi gaz yakıtlar), D (metal yangını), olarak sınıflandırılmışlardır. Farklı yangın sınıfları için de kullanılan söndürme cihazları kuru kimyevi toz, karbondioksit, halon veya köpük içerebilmektedirler. Farklı yangın söndürme cihazları üzerinde hangi tür yangınlar için kullanılacağını belirten bilgiler bulunmaktadır, ve bir yangın anında ekibin bu bilgiyi dikkate alarak müdahale etmesi mantıklı olacaktır.

Teknede yangın başladığında kısa zaman içerisinde hangi söndürme aleti ve tekniği kullanılacaksa belirlenmeli ve sonrasında kontrollü bir müdahalede bulunulmalıdır. Aşağıda bazı müdahaleler hakkında önemli noktalar görselleri ile vurgulanmaya çalışılmıştır.

• Yangın müdahalesinde önemli noktalardan bir tanesi müdahaleyi alevler yerine yangının kaynağına doğru tutmaktır ve rüzgarın olduğu taraftan önden arkaya, aşağıdan yukarıya doğru söndürülmelidir.

 • Suyu fırlatmak yerine yangın merkezine doğru sıçratmak ve suyun kaynak üzerinde yayılmasını sağlamak daha etkili bir yöntem olacaktır. Yangın söndürüldükten sonra ortamın soğutulduğuna emin olunmalı ve kor bol su ile soğutulmalıdır.

• Eğer yangın battaniyesi ile müdahale söz konusu ise, müdahale eden kişinin öncelikle kendini ve özellikle ellerini koruma altına alması önemlidir. Yangın ekip üyelerinden birinin üzerine sıçradıysa , müdahale söndürme cihazı yerine battaniye ile yapılmalıdır.

• Yangın kapalı bir alandaysa müdahale eden kişi alevlerden etkilenmemek için kendini koruyucu önlemler almalıdır. Eğer yangının olduğu bölümün kapısı açılacaksa yatarak müdahale edlimeli, heç açılacaksa heçin arkasına saklanılmalıdır.
 

 • Yangının motorun bulunduğu hazne içerisinde çıktığı düşünülüyorsa, haznenin kapağını açmak yerine daha küçük bir delik veya kırılan bir alandan müdahale yapılmaya çalışılmalıdır. Bu sayede yangının daha fazla yayılması engellenecektir. 

Efe Can Saka
B.Ü.Yelken Kitapçığı