Salih Bahtiyar
  Kancalar
 

 

KANCALAR
(Olta İğneleri)

Olta takımlarının en aktif malzemesini kancalar(İğneler) oluşturur. Balık veya diğer su ürünleri kancaya takılmalarıyla tutulmaktadır. Kancalarda esas olarak; suya, darbelere ve burulmalara dayanıklılık ve avlanma etkinliği en önde gelen kriterlerdir. Bunun yanında kancanın teknik özellikleri avlanacak türe uygunluğu büyük önem taşır.

Kancalar, balık veya diğer su ürünleri avcılığında kullanılmak üzere paslanır veya paslanmaz metallerden, ana görünümü çengel şeklinde, J veya Dairesel formda, uçları sivriltilmiş, damaklı veya damaksız, misina bağlantı uçları
 dövüşmüş (yassılaştırılmış ve genişletilmiş) veya halka şeklinde, çeşitli renk ve boyutlarda üretilmektedir.

Takılacak yapay veya doğal yem türü, hedef balıkarın ağız yapısı, balığın boyutları, yakala-bırak uygulamasında balığa zararı önleme, paslanmaya dayanıklılık gibi ayrıntılara göre tasarlanırlar. 

Günümüzde
sportif balıkçılıkta kullanılan kancalar, genelde paslanır metallerden yapılmaktadır.
Amaç, çıkarılamaz bir şekilde balık tarafından yutulmuş kancanın misinası kesilerek balığın suya iade edildikten ya da misinanın herhangi bir nedenle kopmasıyla kaçan balıkta takılı kaian kancanın bir süre sonra çürümesini sağlamaktır.

Kullanım yeri ve amacına göre, tek veya çok ağızlı kancalar imal edilmiştir.
Ayrıca, uzun veya kısa saplı, çeşitli boyutlarda, düz (505) veya içe dönük (530) damaklıları vardır.

Denizde veya tatlısuda kullanımına göre de sınıflandırılırlar.
Denizde kulanılanların ambalajlarında (SEA), tatlısuda kullanılanların(FRESH WATER) olarak belirtilirler.(Her marka için geçerli değil.)

Deniz kancaları denizdeki tuz ve asit oranından etkilenmeyi azaltmak amacıyla, Kalay (Kutusunda
Tinned olarak belirtilir). Nikel (Kutusunda Nickel olarak belirtilir), Krom, Gümüş, Altın, Teflon gibi maddelerle kaplanırlar. Çeşitli renklerde yapılmışlardır. 

 
 
 

Kancaların Numaralandırılması
Kanca boyut rakamı 0 dan yukarı büyüdükçe kanca boyutu küçülür.
Boyut büyüdükçe, genelde kanca gövde teli kalınlaşır.




 

Kanca Kutularında Kancanın Fiziksel Özelliklerinin Belirtilmesi



 


 
505 Kanca ile 530 Kancanın Hedefe Batma Açıları


Kanca Seçimi

Kanca seçiminde doğrudan, bir balık türü adıyla kanca türü aramaya gerek yoktur. Bir tek tür kanca, çeşitli türde balıkların avında kullanılabilir.  

Önemli olan; hedeflenen türün ağız ve çene yapısı, ağırlık ve boyutu, kancaya takılacak doğal ya da yapay yeme uyum kriterlerine uygun kancayı seçmektir. 
 
Örneğin; Kefal kancası, Sazan Kancası, Alabalık kancası gibi bir şart yoktur. Ancak, bazı balık türleri için özel tasarlanmış bir kanca ise, bu özellik ambalajının üzerinde (aşağıdaki resimdeki gibi) yazılıdır.


Sazan Kancası                      Alabalık Kancası   

Hedeflediğiniz balığın ağırlıyla orantılı büyüklük ve kalınlıkta kancalar seçmeniz gerekir. Uygun kanca seçilmediğinde kanca kırılabilir veya açılabilir. Ya da hedeflediğiniz balık türü için büyük gelebilir.

Hedeflenen balığa kullanılan doğal veya yapay yemlerin, sorunsuz ve uygun takılabileceği sap uzunluğunda ve şeklinde kanca seçmelisiniz. Örneğin; solucan takılacak bir kanca, uzun saplı ve sırtında solucan düşmemesi için çentikler olmalıdır. Aynı şekilde, yaprak yem takmak için de uzun saplı kanca tercih edilmelidir. Hamur ya da tane mısır takarken kısa saplı bir kanca tercih edilmeli ki kancanın sap kısmı gizlenebilsin.   
 
Kancanın
Açıklığının da önemi vardır. İri balık avcığında, açıklığı az seçilmiş bir kanca, takıldığı bölümde daha az bir alan içinde olduğundan, balığın ağırlığını taşıyamayacak ve takıldığı bölgeyi yırtarak balığın kaçmasına neden olacaktır.
Geniş ağızlı bir kanca daha geniş bir alana takıldığı için bu yırtılma riski aza inecektir.

Yırtma sorunu çok ince kancalar için de geçerlidir. Çok ince kancalar da eti yırtarak balığın kaçmasına, yaralanarak zarar görmesine neden olabilirler.

Balıkların türlerine göre yeme atlama karakterleri değişkendir.
Kimi balığın avında kancanın gizlenmesi (yemle) gerekirken, kimi balık türü için kancanın görünür olmasının önemi yoktur.

Tekli Kancalar
Balıkçılıkta en çok kullanılan kanca tipidir. Doğal ya da yapay yem takarak, tuzlu ve tatlısu olta takımlarında kullanılırlar.



Çoklu Kancalar
 Kaşık, Rapala türleri, Jig takımlarında ve bazı canlı, cansız yemlerle avlanma yöntemlerinde kullanılırlar.



Damaksız Kancalar 
Yakala-Bırak uygulamasında balığın ağız bölgesinin aşırı yaralanmaması için ve ticari amaçlı Orkinos (Ton) balığı avcılığında kullanılırlar.

    

   ***

Çember (Circle Hook) kancalar
Çember Tipli kancalar balık tarafından yutulup, olta çekildiğinde iç organlara takılmadan, yaralanma riskini en aza indirerek, ağız çevresinden yakalanmayı sağlamaktadırlar. Bu da balığın zarar görmeden doğaya iade edilebilmesine (Catch&Release= Yakala ve Bırak) olanak tanır.



   Kancaya Misina Bağlamak 
 


FIRDÖNDÜLER


 

Oltacılıkta Fırdöndüler;
Ana bedenle takım arasında ya da takımın herhangi bir bölümünde kullanılan, takıma göre; ana bedenin ve-veya takımın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu, misinadaki kıvrılma, şekilde bozulmaları önlemek, basit ve hızlı olarak takım, köstek, yapay yem, ağırlık değiştirebilmek, makarasız ve kamışsız, elle yapılan oltacılıkta takımları elle kolay atabilmede, takım bağlantılarında aynı noktadan birkaç işi birden görebilmek amacıyla, Paslanmaz Çelik, Pirinç, Krom gibi metallerden üretilmiş malzemelerdir.

Tekli, çoklu, klipsli (Çengel iğne sistemi), ağırlığa ya da yapay yeme gömülü gibi çok çeşitli tipleri bulunmaktadır
.  

   Fırdöndüye Misina Bağlamak  


   ÖNCEKİ SAYFA   SONRAKİ SAYFA  

Anahtar Kelimeler, Keywords: Kefal Kancası, Sazan kancası, kefal kancasi, sazan kancasi, alabalık kancası, alabalik kancasi, fırdöndü, firdondu, çember kanca, cember kanca, circle hook, circlehook, çoklu kanca, damaksız kanca, üçlü kanca, uclu kanca, kanca seçimi, kanca secimi, tatlısu kancası, tatlisu kancasi, tuzlusu kancası, tuzlusu kancasi,     

 

 
  Spor Spor