|
AMATÖR DENİZCİLİKTE KARŞILAŞTIĞIMIZ BAZI TERİMLERİN AÇIKLAMALARI
 Alfabetik Sıralı Denizcilik Terimleri (Denizci Dili) için >> Tıklayınız
• GEMİ (Tekne) (Vessel)
Uluslararası tanımlamada;
"Tekne" sözcüğü: Su üstünde kalkarak seyreden ve deniz uçakları dahil, su üzerinde taşıma aracı olarak kullanılmakta olan veya kullanılmaya elverişli bulunan her türlü deniz aracını içine alır.
"Su üzerinde kalkarak seyreden" tanımlamasında hava yastıklı tekneler kastedilmiştir.
Ülkemizdeki yasalarda tanımlamalar yapılırken "GEMİ" terimi kulanılmaktadır.
Amatör denizcilikte ise bu tanımlamanın karşılığı olarak "TEKNE" terimini kullanmaktayız.
• Üzerinde Yol Bulunan Gemi (Vessel underway)
Bir gemi, deniz üzerinde karaya bağlı olmadığı, demirli bulunmadığı ve karaya oturmuş durumda olmadığı zaman "Üzerinde Yol Bulunan Gemi" sayılır.
• Kuvvetle Yürütülen Gemi (Power-Driven Vessel)
Makine ile yürütülen herhangi bir gemi.
• Yelkenli Gemi (Sailing Vessel)
Yürütme makinesi mevcut olsa bile, bunu kullanmadan, sadece yelkenle seyreden gemi. Yelkenleri açık, aynı anda makinesini de kullanarak seyreden yelkenli tekne motorlu tekne olarak kabul edilir.
• Balıkçılık Yapan Tekne (Vessel Engaged In Fishing)
Manevra kabiliyetini sınırlayan ağlar, oltalar, troller veya diğer avlanma araçları ile balık avlayan bir tekne anlamına gelir. Manevra kabiliyetini kısıtlamayan araçlarla balık avlayan tekneler bu deyimin dışında kalır.
• Manevra Kabiliyeti Sınırlı Tekne (RAM - Vessel Restricted In Her Ability To Manoeuvre)
Yaptığı iş nedeniyle kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü sınırlanan, bu yüzden diğer bir geminin yolundan çıkma yeteneği olmayan bir tekne anlamına gelir.
Altta belirtilmiş tekneler, manevra kabiliyeti sınırlı olan tekneler olarak kabul edilirler.
1. Bir seyir işareti, denizaltı kablosu veya boru hattının döşenmesi, çalışması veya toplanmasında bulunan bir tekne,
2. Tarama, sörvey veya su altı çalışmaları yapan bir tekne,
3. Üzerinde yol bulunduğu halde ikmal yapan veya insan, kumanya ve yük aktaran bir tekne.
• Kumanda Altında Bulunmayan Tekne (NUC - Vessel Not Under Command)
Bazı istisnai şartlar sebebi ile bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü olmayan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği bulunmayan bir tekne.
• Kısıtlı Görüş (Restricted Visibility)
Görüşün sis, pus, kar yağışı, şiddetli yağmur fırtınası, kum fırtınası veya herhangi diğer benzeri sebeple kısıtlı oluşu.
• Karasuları (Territorial Waters)
Bir devletin kıyıları boyunca hakimiyeti altında bulunan belirli genişlikteki su şeridi. Bu şerit içinde o ülke kendi toprağındaki kanuni haklarını ve hakimiyetini sürdürür. Kara sularının bitimi o devletin deniz sınırıdır.
Buradan itibaren hiçbir devlete ait olmayan açık deniz başlar ve bütün devletler genel kaide olarak, açık denizlerden faydalanabilir.
(Türk karasularının genişliği Altı Deniz Milidir.)
• Uluslararası Sular (International Waters)
Uluslararası sular, denizlerde karasuları sınırlarının egemenlik sahasını belirlediği alanın dışında kalan uluslararası bölge.
• İç Sular (Inland Waters)
Tabii ve suni göller ile baraj gölleri, dalyan ve nehirler.
• Kabotaj (Cabotage)
Bir ulusun kendi karasuları içinde kalan ulusal deniz çevresini kullanması (ya da kullandırtması) hakkı.
• Deniz Feneri (Lighthouse)
Gemilere yol gösteren ışık kuleleri.
• Seyir Feneri (Navigation Light)
Denizde çatışmayı önlemek için gün batımından, gün doğumuna kadar ya da görüşün kısıtlı olduğu durumlarda teknelerde yakılan ışık kaynakları.
• Şamandıra (Buoy)
1.Halkalarına tekne bağlamak için limanda demirlenmiş olan, içi boş, her yanı kapalı, çoğunlukla metalden yapılan fıçı vb., yüzer top.
2.Denizde yol göstermeye, bir tehlikeyi veya geçiş yolunu haber vermeye yarayan yüzer cisim.
• Demir (Çapa-Çıpa) (Anchor)
Denizcilikte tekneyi sabitlemek için kullanılan ağırlıklar.
Büyük gemilerde kullanıldığında DEMİR, daha küçük teknelerde kullanılırken ÇAPA ya da ÇIPA olarak adlandırılırlar.
• Tonoz (Kedge)
Bir ucu beton blokla ya da demirle deniz dibine sabitlenmiş olan bir halatın diğer ucuna şamandıra bağlanarak oluşturulmuş, hazır tekne bağlama noktası.
• Sancak (Starboard)
Kıçtan öne doğru bakıldığında teknenin Sağ tarafı.
• İskele (Port)
Kıçtan öne doğru bakıldığında teknenin Sol tarafı.
• Pruva (Bow)
Teknenin ön kısmından ileri ufuk yönündeki alan.
• Pupa (Stern)
Teknenin kıçtan geri ufuk yönündeki alan.
• Rüzgarüstü (Windward)
Bir teknede rüzgârın geldiği taraf.
• Rüzgaraltı (Leeward)
Bir teknede rüzgarın geldiği yönün tersi. Rüzgarın gittiği yön.
• Tornistan (Sternway)
Teknenin motor gücüyle geri yönde gitmesi.
• Güverte (Deck)
Teknede baştan kıça uzanan, üzerinde hareket ettiğimiz üst kısımdaki yaşam alanı.
• Usturmaça (Fender, Buffer)
Teknelerin birbirine veya rıhtıma yaklaşmaları sırasında bordalarının zarar görmemesi için araya koyulan; ağaç, lastik, plastik veya halatlardan yapılmış balon, silindir biçimindeki yastık.
• Sintine (Bilge)
Teknenin su altında kalan kısmının iç tarafı.
Motordan ve yakıt deposundan sızan yağ veya yakıtın ya da tekneye dıştan sızan sular biriktiği teknenin taban bölümü. Güvenlik açısından, daima temiz tutulmalıdır.
• Sintine Pompası (Bilge Pump)
Sintinede birikmiş sıvıları boşaltan düzenek.
• Deplasman (Displacement)
Bir teknenin su altında kalan kısmının m3 olarak hacmi veya teknenin taşırdığı su miktarının ton cinsinden ağırlığı. Bu değer, aynı zamanda teknenin tam yüklü ağırlığına eşdeğerdir.
• Hipotermi (Hypothermia)
Vücut ısısının soğuk hava veya suyun etkisiyle normalin altına düşmesi.
• Mayday
Teknede yaşamı tehdit eden bir sıkıntı için uluslararası acil telsiz çağrısı.
|
